‘Terminale zorg heeft me altijd gegrepen. Ik vind dat mooi om te doen. Ik voel me heel goed en echt van betekenis in zulke situaties. En als ik er als vrijwilliger bij ben, heb ik er ook alle tijd voor.’ Aan het woord is Sary van Biert, voormalig wijkverpleegkundige en vrijwilliger van de NPV-Zeist voor terminale zorg thuis. ‘Wat ik zoal doe? Zitten, luisteren, en vragen hoe ik kan helpen.’
Sary (65) is alleenstaand en woont samen met haar 13-jarig kleindochter in Zeist. Door een ongeluk kon ze haar werk als wijkverpleegkundige bij Vitras niet meer doen. Toch wilde ze een paar jaar later graag haar werkervaring weer inzetten. Ze zocht contact met Anja Oosterhoff, de coördinator die ze nog kende bij de NPV-Zeist. ‘Ik kreeg altijd een heel warm gevoel bij de NPV. Vrijwilligers werden snel ingezet, er was goede feedback en ik had er fijne contacten.’
Stilzitten
Op de vraag wat haar werk als vrijwilliger inhoudt, vertelt Sary: ‘Als ik binnenkom ga ik luisteren en observeren. Ik heb vrij snel in de gaten hoe de situatie is, vanwege mijn werkervaring. En ik vraag gewoon wat ik kan doen, waar ik mee kan helpen, wat er nodig is. Ik hoef niet te praten, gewoon stilzitten is ook goed. Soms durven mantelzorgers mij niet alleen bij de patiënt achter te laten. Als ik dat aanvoel, leg ik uit dat ik uit de zorg kom en heel snel zie wat een patiënt nodig heeft. En dat ik meteen bel als de situatie verandert. Dan zijn ze vaak helemaal opgelucht. Ze kunnen met een gerust hart even de deur uit.’
Vader en dochter
Welke situatie heeft op haar veel indruk gemaakt? Sary moet meteen denken aan die keer dat ze aanwezig was bij een oude vader en zijn dochter. ‘Ik kwam binnen in een verzorgingshuis, en de dochter was bij haar vader. Ze was blij dat ik kwam, want door mijn komst had ze even ruimte om weg te gaan. Maar ik zag de vader op bed liggen en dacht: dit duurt misschien niet zo lang meer.
Ik ben samen met de dochter bij de vader gaan staan, en vroeg of ze per se weg wilde. En vertelde haar dat ik het gevoel had dat het einde er al snel kon zijn. Dat is iets wat ik dan zie, maar ik weet niet of het echt zo is. Toen zei de dochter: “Oh, maar dan ga ik niet weg”. En zijn we samen bij de vader gaan zitten.’
Vleugeltjes
‘Dan ga je al heel snel de diepte in met elkaar. Ze vertelde me over haar vader. Ik bood natuurlijk ook aan om naar een andere kamer te gaan, maar de dochter wilde graag dat ik bleef. Ze had nog nooit iemand zien sterven. Ik legde haar uit wat er gebeurde, en we brachten samen dat uur door. Ze vroeg: “Kan ik nog wat tegen hem zeggen, en kan ik hem ook aanraken?” Dat kon natuurlijk! De dochter zei alles wat ze nog wilde zeggen tegen haar vader, voor hij stierf.’
Sary is nog steeds onder de indruk van wat er gebeurde. Ze bleef er tot het einde bij. “Dat ik daar was vond ik zo’n wonder. Het werd me ingegeven om op deze manier aanwezig te zijn. Ik heb een gelovig zieltje hè. De ervaring die ik heb, viel zo mooi samen met hoe het allemaal ging. Ik ging op vleugeltjes naar huis. Dit is misschien wel het mooiste dat ik kan betekenen voor een mantelzorger.”
Psalmen op hele noten
‘Het geloof is belangrijk voor me en ik ben lid van de PKN. Maar omdat ik uit een orthodox gezin kom, ken ik ook alles wat er tussen zit. Psalmen op hele noten zingen, dat is geen probleem.’
Als Sary bij een cliënt is, geeft het geloof vaak verdieping in gesprekken. ‘Ik heb niet de behoefte iets uit te dragen,’ geeft ze aan. ‘Maar als iemand er graag over wil praten doe ik dat natuurlijk. Laatst was ik bij een meneer die moeilijk kon praten. Maar ik wist dat hij graag in de Bijbel las. Dan vraag ik of hij het fijn vindt als ik hem daaruit voorlees. Deze meneer wist zelf een bijbelgedeelte, een psalm, en die heb ik daarna ook voor hem gezongen. Hij pakte ondertussen mijn hand.
Een dementerende vrouw wilde ook graag zingen. De Here is mijn herder, dat kende ze uit haar hoofd. Dat is toch prachtig! Dan pak ik mijn telefoontje erbij en zing mee.’
***
Vrijwilligers in de terminale zorg zijn van onschatbare waarde. Is dit ook iets voor jou? De eerstkomende training start op 25 september. Voor meer info: www.npvzeist.nl of neem contact op met de coördinator via 06-53532418 of mail naar info@npvzeist.nl.
NPV-Zeist biedt met getrainde vrijwilligers hulp aan mensen in de laatste levensfase en aan hun mantelzorgers. De vrijwilligers komen thuis, in zorginstellingen en in Hospice de Wijngaard. Ook voor Hospice de Wijngaard zoekt NPV-Zeist naar extra vrijwilligers. Alle vrijwilligers krijgen eerst een training aangeboden.
NPV-Zeist is onderdeel van de landelijke Nederlandse Patiëntenvereniging en is aangesloten bij de VPTZ (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland).
Auteur: Aukelien Wierenga
Foto: NPV Veenendaal-CeesvdWal / VPTZ Nederland
Web: www.npvzeist.nl
Aanmelden: vrijwilligerstraining
