Vanmiddag (dinsdag 12 december) kwam opperrabbijn Jacobs vergezeld door zijn vrouw en chauffeur tegen 16:30 uur de vesting Bourtange binnenrijden voor het ontsteken van de grote 9-armige kandelaar, de ‘chanoekia’, die op het marktplein vlakbij de synagoge stond opgesteld. Er hadden zich ruim honderd belangstellenden verzameld om het gebeuren bij te wonen.
Ook burgemeester Jaap Velema van de Groningse plaats Bourtange (gemeente Westerwolde) was aanwezig. Het openingswoord werd verzorgd door de (scheidende) voorzitter van de Vereniging Vrienden van Synagoge Bourtange, Willem Fokkens.
Acht dagen
Met een brander aan een lange staak werd door door de burgemeester eerst de middelste lamp (de ‘dienaar’) aangestoken. De rabbijn nam het vervolgens van hem over door de overige zes pitten te laten ontvlammen. Elke dag van Chanoeka wordt er één lichtje meer ontstoken, totdat alle acht lichtjes (plus het middelste licht, de dienaar) branden. Het Chanoekafeest duurt acht dagen. Het grote wonder dat wordt herdacht was dat een klein legertje ongeoefende Joden het grote Griekse leger wist te verslaan en de verontreinigde tempel in Jeruzalem opnieuw kon inwijden, zodat de menora (kandelaar) in de tempel weer kon branden. Chanoeka wordt bij voorkeur en public gevierd omdat het licht uiteindelijk voor alle volken bedoeld is.
Geen halve seconde getwijfeld
De rabbijn prees de burgemeester van Bourtange, die er ‘geen halve seconde’ over had getwijfeld om deze bijeenkomst door te laten gaan. Want er werden ook veel openbare vieringen geannuleerd. Jacobs: “Maar juist in deze tijd van strijd tegen Hamas moeten we dit licht ontsteken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren 5% van de Nederlanders landverraders, 5% zaten in het verzet, maar 90% deed niets. Ook in onze tijd kunnen we niet zomaar ‘neutraal’ blijven. Iedereen heeft de mogelijkheid om het licht te ontsteken, of in de duisternis te blijven. Maar één lamp kan veel duisternis verdrijven.”
Solidariteit met het Joodse volk
Na de toespraak van de rabbijn waren alle aanwezigen welkom voor een broodje en een kopje koffie of thee in de naburige uitspanning. Inmiddels was het helemaal donker geworden in de sfeervol verlichte vesting. Buiten gekomen regende het en de rabbijn was alweer onderweg naar zijn volgende afspraak. Het was de moeite waard om hiervoor naar het Noorden te rijden, maar ook belangrijk om op deze manier onze solidariteit met het Joodse volk te kunnen laten zien.
Tekst en foto’s: Sybe en Joke de Vos
Hoofdfoto: Bert Huizing
